Doğru hamleleri bilirsen, oyun senin lehine ilerler.
Gittikçe hayatımıza daha çok giren yapay zekâ (AI), artık yalnızca yazılımcıların ya da teknoloji uzmanlarının değil, herkesin günlük işlerinde kullandığı bir yardımcı. Ama çoğu kişi, AI’a “doğru” nasıl soru soracağını tam olarak bilmiyor.
AI’yı etkili kullanmak, satranç oynamaya benzer. Her aşamada belli bir dikkat, strateji ve yönlendirme gerekir. Nasıl ki bir satranç oyuncusu oyununu açarken taşlarını nereye koyacağını iyi düşünür, ortada plan yapar, sonunda da oyunu kazanmak için sonucu netleştirirse—AI ile iletişimde de benzer bir yol izlemek gerekir.
Bu yazıda AI ile doğru şekilde konuşmanın 3 aşamalı bir yolunu sade örneklerle anlatıyoruz.
♟️ AŞAMA 1: AÇILIŞ – SORGUYU KUR
Tıpkı satrancın başında taşlarını iyi yerleştirmek gibi…
AI’den doğru sonuç almak istiyorsan, ilk mesajın net, amaçlı ve anlamlı olmalı.
🔹 1. Netlik: Ne istediğini açık söyle
❌ “Bana bilgi verir misin?”
✅ “Evde internet yavaşladığında modemi nasıl sıfırlayabilirim?”
📝 Açıklama: AI, belirsizlikte iyi değildir. Ne kadar açık ve spesifik sorarsan, o kadar net yanıt alırsın.
🔹 2. Amaç Belirtme: Bu bilgiyi ne için kullanacaksın?
❌ “Sunum için bilgi lazım.”
✅ “İklim değişikliğinin çocuklar üzerindeki etkisini anlatacağım. 5 slaytlık, sade bir sunum için giriş ve örnek önerir misin?”
📝 Açıklama: AI’nin senin niyetini bilmesi, daha hedefe yönelik yanıt vermesini sağlar.
🔹 3. Bağlam Verme: Durumu açıkla, şartları söyle
❌ “Tatil önerisi ver.”
✅ “Ailemle 5 günlüğüne Türkiye içinde doğayla iç içe, sessiz bir tatil yapmak istiyoruz. Araba kullanabileceğimiz yerler olsun.”
📝 Açıklama: Konuyu bağlamına oturtmak, AI’ya pusula vermek gibidir.
♟️ AŞAMA 2: OYUN ORTASI – DÜŞÜNDÜR, YÖNLENDİR
Şimdi AI’yi düşünmeye yönlendirme zamanı. Plan kurdur. Strateji işlet.
🔹 1. Adım Adım Düşünme: Sadece sonuç değil, süreç de önemli
❌ “Daha az harcama yapmak istiyorum.”
✅ “Önce aylık harcamalarımı 3 ana kategoriye ayır. Sonra hangi alanda en kolay tasarruf edebileceğimi söyle.”
📝 Açıklama: AI’yi bir hesap ortağı gibi düşün. Sadece cevabı verme, düşünce yolunu çiz.
🔹 2. Esnek Hedefler: Amacını söyle ama değişebilir olduğunu da belirt
❌ “Haftalık yemek listesi hazırla.”
✅ “Haftalık yemek listesi oluştur. Et ağırlıklı başla ama bütçe kısıtlıysa sebze tariflerine ağırlık ver.”
📝 Açıklama: AI’ye hem hedef ver, hem de B planı için esneklik tanı.
🔹 3. Denge Kurma: Birden fazla hedef varsa, bunları dengede tut
❌ “Bütçemi düşür ama kalite düşmesin.”
✅ “Aylık teknoloji harcamalarımı %20 azaltmak istiyorum. Fakat kullandığım hizmetlerin işlevselliği düşmesin. Nasıl bir denge kurabilirim?”
📝 Açıklama: Gerçek hayatta hedefler çakışır. AI’yi bu çatışmaları çözmeye teşvik et.
♟️ AŞAMA 3: OYUN SONU – ÇIKTIYI BİÇİMLENDİR
Artık taşları finale götürdün. Kazanmak için net, etkili, anlaşılır bir hamle lazım.
🔹 1. Biçim: Çıktı nasıl sunulsun?
❌ “Yazı yaz.”
✅ “Kısa bir bilgilendirme metni yaz. 2 paragraf olsun, başlığı ve madde madde önerileri olsun.”
📝 Açıklama: Format belirtmezsen, AI sana roman da yazabilir. Senin işine yarayacak şekli tarif et.
🔹 2. Ton: Resmî mi, samimi mi?
❌ “Tebrik mesajı yaz.”
✅ “Yakın arkadaşıma yeni bebekleri için sıcak, içten bir tebrik mesajı hazırla.”
📝 Açıklama: Aynı bilgi, farklı kitlelere farklı tonda verilir. AI bunu bilsin.
🔹 3. Eylem Odaklılık: “Ne yapmalıyım?” sorusuna net cevap
❌ “Daha sağlıklı yaşamak istiyorum.”
✅ “Her gün uygulayabileceğim 3 küçük alışkanlık öner. Yanına haftalık etkilerini de yaz.”
📝 Açıklama: Sadece fikir değil, harekete geçirecek net adımlar iste.
🚀 SONUÇ: AI ile Konuşurken Usta Hamleler Yap
AI ile konuşmak gerçekten de satranç oynamaya benzer:
- Açılışta net sorarsan oyunun yönünü sen belirlersin.
- Ortada iyi yönlendirirsen zekâyı düşündürürsün.
- Finalde ise çıktıyı şekillendirerek kazançlı çıkarsın.
Unutma, AI ne kadar akıllı olursa olsun, ona doğru soruyu sormak senin işin.
Hamleni iyi yap, sonuç seni şaşırtmasın.
